Bron: Ron Bentham's Funky Mercedes Hymer S700 Motorhome blog. " The classic Hymer fuse panel - explained and maintained"
Vertaling februari 2022: Rob Zeijen
Laten we een duik nemen in dat mysterieuze bruine paneel bij de linkerknie van de bestuurder.
In tegenstelling tot post 95-campers, die meer gecompliceerde elektra hebben, meestal gebaseerd op een Electroblok, hebben pre-95-klassiekers een vrij eenvoudig 12V elektriciteit- en verdeling er van in het woongedeelte.
Het hart hiervan is het zekeringenpaneel, te vinden aan de voorkant van het busje, onder het dashboard aan de linkerkant, meestal dicht bij de linkerknie van de bestuurder. Er is meestal ook een grote rode scheidingsschakelaar ernaast gemonteerd. Deze rode schakelaar schakelt het 12V woongedeelte uit.
Het paneel heeft een scharnierend front dat naar beneden kan worden getrokken om een reeks van 8 zekeringen bloot te leggen. Het type zekeringen dat in de klassieke Hymers wordt gebruikt, staat bekend als torpedo-tzekeringen. Ze zijn oorspronkelijk ontworpen en gemaakt door Bosch, het beroemde Duitse elektriciteitsbedrijf, daarom worden ze ook wel "Bosch-zekeringen" genoemd. Veel verkopers noemen ze ook "Europese" zekeringen. Torpedo zekeringen zijn tegenwoordig niet zo gebruikelijk, omdat ze in modernere voertuigen zijn vervangen door steekzekeringen, maar dat wil niet zeggen dat ze ouderwets of ineffectief zijn, maar het is waar dat ze een beetje vatbaarder kunnen zijn tot falen van ouderdom dan hun modernere tegenhangers. Ze zijn ook iets lastiger in te brengen en te verwijderen dan mesjes.
De beste zekeringen om te kopen hebben keramische kernen, dus zoek hiernaar.
Goedkope Chinese hebben plastic kernen - ze werken goed, maar verouderen sneller als keramische zekeringen.
Een Nederlandse webshop voor auto electra: klik hierr
In de handleiding van Hymer zijn de 2 meest voorkomende zekeringmaten 8a en 16a - rood en geel. Om de een of andere reden hebben moderne rode en gele zekeringen een nominale waarde van 10a en 20a - dit is absoluut prima - gebruik 10a voor 8a en 20a voor 16a - helemaal geen probleem, u krijgt nog steeds dezelfde bescherming en functie.
De zekeringen worden op hun plaats gehouden door een veerklem aan het ene uiteinde en een verzonken gat aan het andere. Om een zekering te verwijderen, hoeft u deze alleen maar stevig vast te pakken en eruit te trekken. Om een zekering te plaatsen, plaats je het ene uiteinde in het uitsparingsgat aan de rechterkant en duw je het andere uiteinde in de veerklem aan de linkerkant, waar het mooi in de uitsparing in de klik moet vallen.
De druk van de veerklem aan de linkerkant houdt de zekering stevig op zijn plaats en vormt aan elk uiteinde een goede elektrische verbinding. Een handig hulpmiddel voor het plaatsen en verwijderen van zekeringen is een kleine tang met lange bek, hoewel het perfect mogelijk is om dit alleen met uw vingers te doen.
Aan elk uiteinde van elke zekering kun je zien dat er een schroefklem is waarmee de draden aan elk uiteinde van de zekeringhouder worden bevestigd. Deze draden zijn aan weerszijden net zichtbaar en verdwijnen achter het paneel.
Het zekeringpaneel is eigenlijk niet zomaar een paneel - het is een kastje en het kastje steekt ongeveer 30 cm uit achter het paneel. Er zijn 4 schroeven die het paneel/de doos op zijn plaats houden, en als u deze verwijdert, kunt u het paneel naar voren trekken, waardoor de doos erachter zichtbaar wordt.
Deze box bevat een aantal onderdelen die essentieel zijn voor de juiste werking van de woningelektra. Dit zijn de relais en de shunt, die later worden uitgelegd.
Op dit punt is het belangrijk om het onderscheid tussen "Huishoud-elektriciteit" en "Voertuig-elektriciteit" te begrijpen.
De elektra van het voertuig is volledig gescheiden van de elektra van de woning. Het voertuig heeft zijn eigen aparte bedrading en een eigen aparte zekeringkast. Er is geen gemeenschappelijke bedrading tussen de twee, het zijn totaal verschillende systemen. Er is slechts één enkele elektrische verbinding tussen de voertuigelektronica en de woningelektriciteit, en dat is een enkele draad die 12v-stroom van het voertuiglaadsysteem naar het woningsysteem brengt.
Veel eigenaren raken hierdoor in de war, dus het is belangrijk om dit te begrijpen.
Het grootste en meest voorkomende probleem is ouderdom en corrosie. Toen uw klassieke Hymer 30 jaar geleden uit de fabriek kwam, waren al die stukjes metaal in het zekeringpaneel allemaal glanzend en gloednieuw. Maar in al die jaren, zoals bij elk metaal, raken de oppervlakken van metalen gecorrodeerd. Hetzelfde geldt voor de zekeringen - ook de metalen strip in de zekering kan gaan roesten. Uiteindelijk bouwt de corrosie zich op aan de uiteinden en begint de elektrische verbinding te verstoren. Elektriciteit kan niet door corrosie gaan - het moet door een verbinding gaan die van blank metaal naar blank metaal is. Helaas is dit een heel geleidelijk proces - het gebeurt niet van de ene op de andere dag (hoewel dat soms wel het geval is!). Naarmate de corrosie opbouwt, kan de elektriciteit moeilijker stromen. Dit wordt weerstand genoemd. Naarmate de weerstand toeneemt, is er meer elektriciteit nodig om de weerstand te overwinnen, en uiteindelijk zal een van de twee dingen gebeuren. Ofwel valt de verbinding volledig weg en stopt de stroom met stromen, ofwel springt de zekering door.
Hetzelfde kan elders in de camper gebeuren. Als een van de verbindingen in het busje gecorrodeerd raakt en te veel stroom begint te trekken vanwege corrosieve weerstand, zal er uiteindelijk een zekering doorslaan. Dit is waar zekeringen voor zijn - ze doen hun werk.
Dus dat is de theorie - hoe werkt het in de praktijk? Nou, het is echt heel gemakkelijk. Het enige wat u hoeft te doen is het zekeringenpaneel schoonmaken. Dit is een klus die in elke klassieke Hymer eens in de 5 jaar zou moeten gebeuren. Het enige wat u hoeft te doen is elke zekering te verwijderen en de uiteinden te inspecteren. Corrosie kan ofwel vrij onzichtbaar of duidelijk zijn. Het enige dat u hoeft te doen, is het uiteinde van elke metalen uiteinde te reinigen. Dit kan een stukje schuurpapier zijn, of een nagelvijl, of het vijltje van een Zwitsers zakmes - het is gewoon gezond verstand. U kunt zelfs besluiten om de zekeringen gewoon te vervangen door nieuwe - ze zitten er tenslotte al vele jaren en ze zijn erg goedkoop.
Vervolgens moet u de uiteinden van de zekeringhouder in het kastje reinigen. Aan het uiteinde van de veerklem kunt u een wattenstaafje gedrenkt in oplosmiddel gebruiken. Of u kunt elk puntig instrument voorzichtig gebruiken. U hoeft het niet terug te brengen naar een nieuwstaat, u hoeft alleen maar het corrosieoppervlak te doorbreken. Slechts een paar schrammen is alles wat je nodig hebt, zodat je een beetje glanzend metaal kunt zien. Aan de andere kant, het klemmetje met het gat, is dit wat lastiger, maar meestal is hier minder corrosie, dus vaak is een veegbeurt voldoende. Gewoon gezond verstand gebruiken. De belangrijkste vereiste is om metaal op metaal te krijgen. Het metaal van het uiteinde van het zekeringetje moet goed contact kunnen maken met het metaal van het klemmetje
Maak je geen zorgen over de elektriciteit - in tegenstelling tot 230V in je huis, die je kan doden, is 12V onschadelijk, dus je kunt het met je blote handen aanraken.
Als dit eenmaal is gebeurd, kun je voor alle 8 zekeringen nog een paar jaar verder.
Als u in een noodgeval een storing probeert te verhelpen, is het de moeite waard eraan te denken dat als u een gecorrodeerde zekeringaansluiting heeft waardoor een deel van de camper donker wordt, het verwijderen van de zekering en het vervangen ervan meestal voldoende is om door een eventuele corrosie en maak het circuit opnieuw. Bij twijfel, en meerdere lampen of apparaten werken niet, verwijder en plaats alle bovenste 3 zekeringen terug. Het kan een simpele oplossing zijn. Het is een veel voorkomend probleem bij oude campers.
Een ander veel voorkomend probleem is dat een zekering er goed uit kan zien, maar de uiteinden zijn gecorrodeerd, zodat er geen stroom vloeit - dus laat u hier niet door misleiden. Verwijder elke zekering en vervang deze, zelfs als deze er goed uitziet.
Tot slot, als u een volledige service uitvoert, kijk dan goed waar de draden aan de schroefverbindingen zijn bevestigd. Als de draden er nog steeds glanzend uitzien, dan is alles goed en wel, maar als je groene smurrie ziet, dan is dat corrosie. Het is geen ernstig probleem, een beetje corrosie kan geen kwaad, maar je kunt het beste een spray van WD40 geven en het schoonmaken met een harde borstel of wat je ook maar bij de hand hebt. Draai vervolgens met een schroevendraaier elk van de schroeven een kwartslag tegen de klok in, alsof u ze losdraait, en draai ze vervolgens weer vast. Dit doorbreekt eventuele corrosie diep in de verbinding en maakt de verbinding weer 100%. Problemen met deze verbindingen zijn zeldzaam, maar terwijl je toch bezig bent, is het zo eenvoudig om te doen, dus dwaas om het niet te doen.
Dus nu u weet hoe u uw zekeringenpaneel moet opknappen, laten we het hebben over wat de zekeringen eigenlijk doen. Als uw Hymer zijn documentatie nog heeft, dan zal er ergens een zekeringschema zijn, maar veel klassiekers missen hun handleidingen, of de handleidingen zijn in het Duits. Bij de meeste klassiekers met het standaard zekeringenpaneel is de indeling echter altijd hetzelfde.
| Bovenzijde | |
| 1 | woongedeelte |
| 2 | woongedeelte |
| 3 | woongedeelte |
| 4 | acculader |
| 5 | Koelkast 12V bij draaiende motor |
| 6 | paneelmeter boven keukenbblok |
| 7 | |
| 8 | |
| Onderkant | |
Bovenste 3 zekeringen zijn de belangrijkste.
Alle stroom naar de elektra van het woongedeelte van de camper gaat via de bovenste 3 zekeringen (met een paar uitzonderingen, afhankelijk van welk model camper).
Als je goed kijkt, zie je dat ze allemaal met elkaar zijn verbonden door een strook koper aan de rechterkant. Welke zekering is aangesloten op wat in de camper, hangt af van uw indeling en camper type, maar als er ergens in de camper iets niet meer werkt - bijv. de lichten, of een Truma, of de pomp, dan zal het hoogstwaarschijnlijk via één worden gevoed van de bovenste 3 zekeringen. Er zijn andere enkele zekeringen en aansluitdozen aan de achterkant van de bestelwagen, afhankelijk van uw model, dus de fout kan bij een van deze liggen, maar over het algemeen gaat alle stroom via deze drie naar de camper.
Het is de moeite waard om te onthouden dat als een van de bovenste 3 zekeringen een probleem heeft, meer dan één ding in het busje niet zal werken, omdat elke zekering stroom levert aan een groep dingen, niet slechts één. Als slechts één ding niet werkt, maar al het andere in orde is, dan is het onwaarschijnlijk dat het een van de bovenste 3 zekeringen is, en is het waarschijnlijker een probleem dat dichter bij het ding dat niet werkt - een losse verbinding of zoiets - elke camper is anders.
De volgende zekering naar beneden is nummer 4. Deze zekering is voor de acculader. Wanneer het busje is aangesloten op de camping 230V-stroom, werkt de lader en levert 12V aan de huishoudaccu. Deze stroom komt via zekering 4. Het is de enige functie van zekering 4.
Zekering 5 is de 12V zekering van de koelkast. Bij draaiende motor wordt via zekering 5 12V naar de koelkast gevoerd. Dit is de enige functie van zekering 5.
Zekeringen 6, 7 en 8 zijn de zekeringen voor de paneelmeters - de twee meters die batterijspanning en vermogen aangeven - de beroemde Strom-meter. Deze zekeringen hebben alleen invloed op de werking van de paneelmeters en leveren geen stroom aan iets anders in de bestelwagen.
Er zijn echter veel verschillende modellen campers, en er zijn enkele verschillen, maar over het algemeen zijn de bovenste 3 zekeringen de belangrijkste zekeringen. Veel campers hebben extra zekeringen - er zit bijvoorbeeld vaak een zekering in de badkamer. Op sommige modellen wordt de stroom voor bepaalde apparaten rechtstreeks van de huishoudaccu gehaald, via een aparte zekering. Een voorbeeld hiervan is de S700, waarbij de stroom voor de Truma-voorverwarming direct uit de accubak wordt gehaald. U moet bekend zijn met uw camper om te weten of u ergens extra zekeringen hebt verstopt.
Laten we tot slot de doos achter het paneel verkennen.
Dit kan een beetje technisch worden, maar het is de moeite waard om te weten wat daarbinnen gebeurt. Het eerste dat u moet weten, is hoe u de doos eruit krijgt - het kan een hele strijd zijn. Na het losdraaien van de 4 voorste schroeven, zou de doos naar voren moeten trekken, maar heel vaak komt hij maar ongeveer halverwege en lijkt dan vast te lopen. Dit komt omdat er een paar stukjes metaal uit het frame steken die de zijkant van het paneelgat raken. Wat je moet doen, is de doos op en neer bewegen terwijl je naar voren trekt, zodat de stukjes metaal over de randen van het gat komen. Het is moeilijk uit te leggen in woorden! Maar de hele doos komt eruit, zoals op de foto te zien is.
Er zitten 3 componenten in de doos - 2 relais en één shunt.
De relais zijn kleine zwarte (of soms zilveren) blokjes - de ene groter dan de andere.
De shunt is een hoefijzervormig stuk koper dat zich aan de achterkant van de doos bevindt - zie foto.
Het grotere relais is relais 1.
Relais zijn in feite gewoon op afstand bedienbare schakelaars. Dit relais is verbonden met de voertuigelektriciteit, dwz de startaccu aan de ene kant en de huishoudaccu aan de andere kant. Het relais werkt alleen als de motor draait, zodat de stroom van de voertuigdynamo naar de huishoudaccu kan stromen. Als de motor is uitgeschakeld, is het relais uitgeschakeld en is de huishoudaccu niet eer verbonden met de voertuigaccu. Dit betekent dat u uw huishoud-accu kunt leegmaken en dat het voertuig dan nog steeds start.
Relais 1 is het grotere relais en is van cruciaal belang voor de werking van de Huishoud-elektriciteit, maar gelukkig is het een zeer betrouwbaar onderdeel en faalt het zelden. Maar als je tijdens het rijden de huishoudaccu niet oplaadt, en je hebt al het andere gecontroleerd, dan moet relais 1 worden gecontroleerd.
Relais 1 is niet Hymer-specifiek - het is een veelgebruikt autorelais en is bijna overal verkrijgbaar. Het originele relais is 70 ampère - deze zijn misschien niet gemakkelijk op voorraad verkrijgbaar bij uw plaatselijke auto-onderdelenwinkel - ze zijn meestal tussen de 20 en 50 ampère - maar u kunt een lagere classificatie gebruiken om u weer op weg te helpen - Hymer zoals gewoonlijk gebruikt een relais van hoge kwaliteit dat jaren meegaat, maar in werkelijkheid is het vrij zeldzaam dat meer dan 20 ampère door het relais stroomt. Een 50 ampère is permanent genoeg, en elk lager cijfer kan tijdelijk worden gebruikt - vooral in een standaard camper met alleen de gebruikelijke enkele huishouds--accu.
Om problemen met het hoofdrelais op te lossen, is de eenvoudigste controle om uw vinger erop te leggen en de klik te voelen wanneer u het contact inschakelt (Fiat) of de motor start (Mercedes). Het relais kan slechts op 2 manieren worden verbroken - permanent open of gesloten. Als hij open blijft staan, krijg je tijdens het rijden geen lading van de Voertuigaccu naar de Huishoud-accu door - je kunt dit controleren met een meter - de Huishoud-accu zou meer dan 13V moeten zijn, maar de Huishoud-accu zal onveranderd rond de 12V blijven. Met een werkend relais moeten beide accuspanningen hetzelfde zijn met de motor aan. Als het relais kapot is (zeldzaam maar kan gebeuren), dan zullen de Huishoud-accu en Voertuig-accu dezelfde spanning hebben met de motor uit, en beide zullen samen leeglopen omdat ze nu parallel zijn vanwege een permanent gesloten relais.
Relasis 2 is het kleinere relais. Dit werkt ook alleen als de motor draait, en levert 12V aan de koelkast tijdens het rijden, via zekering 5. Test dit op door aan het relais de klik te voelen. Houd er rekening mee dat het koelkastrelais zelden kapot gaat - de gebruikelijke oorzaken voor het ontbreken van 12v naar de koelkast tijdens het rijden zijn ofwel de zekering, vuile zekeringaansluitingen, gecorrodeerde 12V-aansluitingen aan de achterkant van de schakelaar of een defecte rode 12V-schakelaar op de koelkast zelf. Al deze moeten worden gecontroleerd voordat u de moeite neemt om de zekeringkast eruit te trekken om bij het relais te komen. Als je 12V hebt op zekering 5 bij draaiende motor (in de meeste campers) dan werkt het relais.
Helaas gebruikte Hymer in de jaren 90 die vreselijke blauwe scotchlok-connectoren om met een gele draad in de D+-lijn te "af te takken". Ze zijn niet goed en zeker verouderd - hoewel ik denk dat Hymer niet verwachtte dat ze 30 jaar mee zouden gaan!
Als er problemen zijn met de aansturing van zo'n relais door de D+ stroom moet u op zijn minst de scotchlok vervangen door een betere aansluiting en de inline-zekering reinigen zodat de stroom door beide kan stromen met minimale weerstand. Het is al jaren een veelvoorkomend probleem.
Dit wordt een beetje technisch, maar de shunt is een apparaat waardoor alle 12V-stroom in de woningelektriciteit stroomt. De shunt detecteert hoeveel stroom er vloeit en in welke richting, en stuurt deze informatie vervolgens via zekering 6 naar de stroom Strom-meter in het hoofdpaneel, zodat u kunt zien hoeveel stroom u op de meter gebruikt of ontvangt . In het rood gebruikt u accustroom, in het groen ontvangt u het - ofwel van de motor, ofwel van de lader, (of van zonne-energie. Omdat zonnesystemen echter niet in de fabriek zijn gemonteerd, registreren niet alle zonnepaneelinstallaties zich op de Strommeter, omdat degene die 
ze heeft geïnstalleerd ze niet via de shunt heeft aangesloten.)
Er is heel weinig dat mis kan zijn met de shunt - het is een dikke koperdraad. Er zijn echter gevallen geweest waarin de shunt volledig is weggecorrodeerd en uit elkaar is gevallen. Als dit gebeurt, gaat alle stroom naar de bestelwagen verloren en kan het een echte breinbreker zijn, dus het is het vermelden waard. Een gecorrodeerde shunt wordt veroorzaakt door opspattend vocht uit de motorruimte die achter in de bak terechtkomt. Normaal gesproken is er enige bescherming om dit te voorkomen, maar als deze bescherming is losgekomen, misschien door een ongeval of ander motorwerk, dan kan er veel water en vocht in de achterkant van de doos komen en een shunt van meer dan 20 jaar laten corroderen. jaar. Het is zeer zeldzaam, maar het is bekend dat het gebeurt.
Een andere reden waarom de shunt beschadigd of zelfs volledig vernietigd kan worden, is als iemand eerder de huishoudaccu verkeerd om heeft aangesloten. Dit kan resulteren in een enorme stroom door de shunt waardoor deze zal smelten. Dit is zeldzaam, maar ik heb het in 20 jaar twee keer gezien.
Het plastic deksel van de zekeringkast - dat naar beneden scharniert, is eigenlijk hetzelfde onderdeel als het deksel op het aansluitdeksel aan de zijkant van het busje. Deze zijn gemakkelijk verkrijgbaar op Ebay en bij caravan- en camperwinkels. Zie foto.
De grote rode hoofdschakelaar. Dit doet wat het zegt.
Het is er voornamelijk voor de veiligheid - als je een brand hebt of een vreemde elektrische geur, dan is dit het eerste wat je moet doen. Het wordt ook gebruikt voor winterstalling. Er zijn twee dingen die u moet onthouden over deze schakelaar:
Dus dat is zo ongeveer alles wat ik weet over het klassieke Hymer-zekeringpaneel en de "doos".
Dank voor dit artikel aan Ron Bentham!
Word lid van "Classic Hymers Technical" op Facebook!
https://www.facebook.com/groups/297054424534823/
Een uitgebreide verzameling van veel technische infoi van oude hymer's: klik hier